Ziemniak to roślina z rodziny psiankowatych. Uważany jest za jedno z najbardziej kalorycznych warzyw, ale wszystko zależy od sposobu jego podania. 100 gram ugotowanych ziemniaków dostarcza 70-90 kcal. To podstawowy produkt w kuchni niemieckiej.
Źródło: pixabay.com
Ziemniak to roślina z rodziny psiankowatych. Uważany jest za jedno z najbardziej kalorycznych warzyw, ale wszystko zależy od sposobu jego podania. Otóż 100 gram ugotowanych ziemniaków dostarcza zaledwie 70-90 kcal, natomiast ta sama porcja smażonych ziemniaków podnosi kaloryczność czterokrotnie.
Ziemniaki są bogatym źródłem witamin i składników odżywczych, ale wiele osób nie zdaje sobie z tego sprawy. Jedząc często ziemniaki, uzupełniamy niemal wszystkie niedobory substancji mineralnych w naszym organizmie.
Czy ziemniak jest źródłem błonnika?
Tak, dzięki zawartości błonnika ziemniaki ułatwiają procesy trawienia, pomagają na zaparcia i biegunki, a także obniżają poziom cholesterolu.
Czy ziemniak jest źródłem składników mineralnych?
Na wartość żywieniową ziemniaka szczególny wpływ ma: potas, wapń i magnez, które ze względu na działanie zasadotwórcze odgrywają ważną rolę w utrzymywaniu równowagi kwasowo-zasadowej. Ponadto potas reguluje pracę serca i obniża ciśnienie tętnicze, a magnez poprawia przemianę materii oraz łagodzi zmęczenie i stres. Spożywanie ziemniaka pokrywa również częściowo zapotrzebowanie organizmu na fosfor (uczestniczący w procesie mineralizacji kości i zębów), jod, żelazo, miedź (regulujący pracę mózgu i hemoglobiny) oraz cynk (poprawiający odporność organizmu, a także stan cery, włosów i paznokci).
Czy ziemniak jest źródłem cennych witamin?
Ziemniaki zawierają przede wszystkim witaminy: A, z grupy B (B1, B2, B3 i B6), E, K, kwas foliowy, a przede wszystkim spore ilości witaminy C, której są cennym źródłem. Najwięcej jest jej w młodych kartoflach. Witamina C jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Odpowiada za wspieranie układu odpornościowego oraz wpływa pozytywnie na przyswajanie żelaza i gojenie się ran. Witamina C aktywizuje również syntezę kolagenu i proces neutralizowania aktywności wolnych rodników, co jest istotne w zapobieganiu chorób nowotworowych.
Ziemniaki zawierają także inne witaminy, które mają znaczenie w poprawnym funkcjonowaniu organizmu człowieka. Są to:
• witamina K, która reguluje gospodarkę wapniową oraz bierze udział w procesie krzepnięcia krwi,
• witamina B3 (inaczej witamina PP, niacyna), która zapewnia prawidłowe funkcjonowanie mózgu oraz obwodowego układu nerwowego,
• kwas foliowy (czyli witamina B9), która dba o prawidłowe działanie wątroby, żołądka i jelit, oraz przeciwdziała chorobom nowotworowym układu pokarmowego.
Obróbka kulinarna ziemniaka - co zrobić, żeby uniknąć straty składników odżywczych?
Wskutek obróbki wstępnej (mycie, obieranie) oraz termicznej (gotowanie, pieczenie, smażenie) ziemniaki tracą duże ilości witamin i minerałów. W celu ograniczenia tych strat warto przestrzegać kilku podstawowych zasad w trakcie ich przygotowywania. Pod skórką kryje się najwięcej składników mineralnych i witamin, natomiast w środku zgromadzona jest głównie skrobia. Dlatego wartość żywieniowa ziemniaków zależy głównie od grubości obierania oraz sposobu i czasu przygotowania bulw do spożycia. Najlepiej jest piec lub gotować bulwy ziemniaka ze skórką albo obierać cienko bezpośrednio przed obróbką termiczną i gotować w małej ilości osolonej wody, najlepiej w całości lub pokroić ziemniaka na duże kawałki. Korzystne jest także gotowanie ziemniaków na parze, które powoduje mniejsze straty witaminy C. W wyniku przetrzymywania w wodzie obranych i pokrojonych ziemniaków dochodzi do znacznej redukcji. Taki sposób gotowania redukuje straty zawartych w nich składników mineralnych.
Jakie są rodzaje ziemniaków? Jakie zastosowanie mają ziemniaki w kuchni?
By potrawy z ziemniaków były smaczne, warto zapoznać się z podstawowymi ich odmianami. Są to:
• typ A (sałatkowy) - ziemniaki twarde, o dużej wilgotności i małej zawartości skrobi, nie rozgotowują się. Ich miąższ po ugotowaniu pozostaje zwięzły i można go łatwo kroić. Nadają się do przygotowania zup, sałatek i zapiekanek, do smażenia i na grilla.
• typ B (ogólnoużytkowy) - najbardziej uniwersalny typ ziemniaków. Ziemniaki są średnio twarde. Miąższ pozostaje dość zwięzły, ale pod naciskiem widelca łatwo się rozgniata. Podaje się je do obiadu oraz wykorzystuje na purée, kopytka, babki ziemniaczane oraz do zup i smażenia.
• typ C (lekko mączysty) - ziemniaki zawierają dużo skrobi, rozpadają się po ugotowaniu, a ich miąższ jest jasny i lekko suchy. Doskonale nadają się m.in. na placki, frytki, kopytka, pyzy, purée i do pieczenia.